Montrö Boğazlar Sözleşmesi: Revizyonlar arasındaki fark

 

== Giriş ==

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Bağıtlı Yüksek Taraflar, Boğazlar'da denizden geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğü ilkesini kabul ederler ve doğrularlar.

|fıkra2 = Bu özgürlüğün kullanılışı bundan böyle işbu Sözleşme hükümleriyle düzenlenmiştir.

}}

==KESİM I. TİCARET GEMİLERİ==

{{madde

|başlık =

|fıkra2 = Bu vergilerin ya da harçların alınmasını kolaylaştırmak üzere, Boğazlar'dan geçecek ticaret gemileri, 3. maddede belirtilen istasyonun görevlilerine adlarını, uyruklarını, tonajlarını, gidecekleri yer ve nereden geldiklerini bildireceklerdir.

|fıkra3 = Kılavuzluk ve yedekçilik (römorkörcülük) isteğe bağlı kalmaktadır.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Ege Denizi'nde ya da Karadeniz'den Boğazlar'a giren her gemi, uluslararası sağlık kuralları çerçevesinde Türk yasalarıyla konmuş olan sağlık denetimi için, Boğazlar'ın girişine yakın bir sağlık istasyonunda duracaktır. Bu denetim, bir temiz sağlık belgesi (patentesi) ya da işbu maddenin 2. fıkrasındaki hükümlerin kapsamına girmediklerini doğrulayan bir sağlık bildirisi gösteren gemiler için, gündüz ve gece, olabilen en büyük hızla yapılacak ve bu gemiler Boğazlar'dan geçişleri sırasında başka hiçbir duruş zorunda bırakılmayacaklardır.

|fıkra2 = İçinde veba, kolera, sarı humma, lekeli humma (typhus exanthématique) ya da çiçek hastalığı olayları bulunan ya da yedi günden az bir süre önce bu hastalıklar bulunmuş olan gemilerle, bulaşık bir limandan beş kez yirmi-dört saatten az bir süreden beri ayrılmış olan gemiler, Türk makamlarının gösterebilecekleri sağlık koruma görevlilerini gemiye almak üzere, sağlık istasyonunda duracaklardır. Bu yüzden, hiçbir vergi ya da harç alınmayacaktır; sağlık koruma görevlileri Boğazlar'ın çıkışında bir sağlık istasyonunda gemiden indirileceklerdir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Savaş zamanında, Türkiye savaşan değilse, ticaret gemileri, bayrak ve yük ne olursa olsun, 2. ve 3. maddelerde öngörülen koşullar içinde Boğazlar'dan geçiş ve gidiş-geliş (ulaşım) özgürlüğünden yararlanacaklardır.

|fıkra2 = Kılavuzluk ve yedekçilik (römorkörcülük) isteğe bağlı kalmaktadır.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Savas zamaninda, Türkiye savasansa, Türkiye ile savasta olan bir ülkeye bagli olmayan ticaret gemileri, düsmana hiçbir biçimde yardim etmemek kosuluyla, Bogazlar'da geçis ve gidis-gelis (ulasim) özgürlügünden yararlanacaklardir.

|fıkra2 = Bu gemiler Boğazlar'a gündüz girecekler ve geçiş, her seferinde, Türk makamlarınca gösterilecek yoldan yapılacaktır.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Türkiye'nin kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayması durumunda, 2. madde hükümlerinin uygulanması yine de sürdürülecektir; ancak, gemilerin Boğazlar'a gündüz girmeleri ve geçişin, her seferinde, Türk makamlarinca gösterilen yoldan yapılması gerekecektir.

|fıkra2 = Kılavuzluk, bir durumda, zorunlu kilinabilecek, ancak ücrete bağlı olmayacaktır.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = "Ticaret gemileri" terimi, isbu Sözlesmenin II. Kesiminin kapsamina girmeyen bütün gemilere uygulanir.

|fıkra2 =

}}

== KESIM II. SAVAŞ GEMİLERİ ==

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Is bu Sözlesme bakimindan, savas gemilerine ve bu gemilerin nitelikleriyle tonajlarinin hesabi için uygulanacak tanimlama, isbu Sözlesmenin II sayili Ek'inde yer alan tanimlamadir.

|fıkra2 =

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 =Deniz kuvvetlerinin, sivi olsun ya da olmasin, yakit tasimak için özellikle yapilmis olan yardimci gemileri, 13. maddede belirtilen ön-bildirim kosuluna bagli tutulmayacaklar ve, Bogazlar'i tek baslarina geçmek kosuluyla, 14. ve 18. maddeler geregince sinirlamaya bagli tonajlar hesabina katilmayacaklardir. Bununla birlikte, bu gemilerin, öteki geçis kosullari bakimindan, savas gemileriyle bir tutulmalari süregidecektir.

|fıkra2 = Bir önceki fikrada belirtilen yardimci gemiler, öngörülen kuruldisiliktan, ancak silahlari: yüzer hedeflere karsi ençok 105 milimetre çapinda iki toptan, hava hedeflerine karsi ençok 75 milimetre çapinda iki silahtan çok degilse yararlanabileceklerdir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Baris zamaninda, hafif su üstü gemileri, küçük savas gemileri ve yardimci gemiler, ister Karadeniz'e kiyidas olan ister olmayan Devletlere bagli bulunsunlar, bayraklari ne olursa olsun, Bogazlar'a gündüz ve asagidaki 13. ve sonraki maddelerde öngörülen kosullar içinde girerlerse, hiçbir vergi ya da harç ödemeksizin, Bogazlar'dan geçis özgürlügünden yararlanacaklardir.

|fıkra2 = Yukaridaki fikrada belirtilen siniflara giren gemiler disinda kalan savas gemilerinin ancak 11. ve 12. maddelerde öngörülen özel kosullar içinde geçis haklari olacaktir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 =

|fıkra2 =

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Karadeniz'e kiyidas Devletler, 14. maddenin 1. fikrasinda öngörülen tonajdan yüksek bir tonajda bulunan hattiharp gemilerinin <ref>Fransizca metinde "batiments de ligne", Ingilizce metinde "Capital Ships", 1936 Türkçe çevirisinde "hattiharp gemileri". (Çevirenler)</ref> Bogazlar'dan geçirebilirler; su kosulla ki, bu gemiler Bogazlar'i ancak tek baslarina ve ençok iki torpido <ref>Fransizca metinde "torpilleurs", Ingilizce metinde "destroyers", 1936 Türkçe çevirisinde "torpido". (Çevirenler) </ref> esliginde geçerler.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra3 = Gerek birinci gerek ikinci durumda, denizaltilarin gündüz ve su üstünden gitmeleri ve Bogazlar'dan tek baslarina geçmeleri gerekecektir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra3 = Geçis sirasinda, deniz kuvvetinin komutani, durmak zorunda olmaksizin, Çanakkale Bogazi'nin ve İstanbul Bogazi'nin girisindeki bir isaret istasyonuna, komutasi altinda bulunan kuvvetin tam kurulusunu bildirecektir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra5 = Geçis sirasinda bir avaryaya ugramis olan savas gemileri de bu tonaja katilmayacaktir; bu gemiler, onarim sirasinda, Türkiye'ce yayimlanan özel güvenlik hükümlerine bagli tutulacaklardir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Bogazlar'da transit olarak bulunan savas gemileri tasimakta olabilecekleri uçaklari <ref>Fransizca metinde "aéronefs", Ingilizce metinde "aircrafts", 1936 Türkçe çevirisinde "hava sefineleri". (Çevirenler) </ref>; hiçbir durumda, kullanamayacaklardir.

}}

{{madde

|başlık =

</ref> ya da geminin teknik yönetimine bagli olmayan bir aksaklik <ref>Fransizca metinde "fortune de mer", Ingilizce metinde "peril of the sea" 1936 Türkçe çevirisinde "deniz arizasi". (Çevirenler) </ref> durumlari disinda, geçisleri için gerekli süreden daha uzun süre Bogazlar'dan kalamayacaklardir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Yukaridaki maddelerin hükümleri, herhangi bir tonajda ya da kurulusta olan bir deniz kuvvetinin, Türk Hükümetinin çagrisi üzerine, Bogazlar'daki bir limana sinirli bir süre için bir nezaket ziyaretinde bulunmasina hiçbir biçimde engel olmayacaktir. Bu kuvvet, 10., 14. ve 18. maddeler hükümleri uyarinca, Bogazlar'dan transit olarak geçmek için istenilen kosullar içinde bulunmuyorsa, Bogazlar'dan, giris için izledigi yoldan ayrilacaktir.

}}

{{madde

|başlık =

|numara = 18

|fıkra1 =Karadeniz kiyidasi olmayan Devletlerin baris zamaninda bu denizde bulundurabilecekleri toplam tonaj asagidaki gibi sinirlandirilmistir.

a) Asagida "b" paragrafinda öngörülen durum disinda, sözü geçen Devletlerin toplam tonaji 30.000 tonu asmayacaktir;

b) Herhangi bir anda, Karadeniz'in en güçlü donanmasinin (filosunun) tonaji isbu Sözlesmenin imzalanmasi tarihinde bu denizde en güçlü olan donanmanin (filonun) tonajini enaz 10.000 ton asarsa, a) paragrafinda belirtilmis olan 30.000 tonluk toplam tonaj ayni ölçüde ve ençok 45.000 tona varincaya degin arttirilacaktir. Bu amaçla, kiyidas her Devlet, isbu Sözlesmenin IV sayili Ek'i uyarinca, Türk Hükümetine, her yilin 1 Ocak ve 1 Temmuz tarihlerinde, Karadeniz'deki dananmasinin (filosunun) toplam tonajini bildirecektir; Türk Hükümeti de, bu bilgiyi, öteki Bagitli Yüksek Taraflara ve Milletler Cemiyeti Genel Sekreterine ulastiracaktir.

c) Karadeniz'e kiyidas olmayan Devletlerden herhangi birinin bu denizde bulundurabilecegi tonaj, yukaridaki a) ve b) paragraflarinda öngörülen toplam tonajin üçte ikisiyle sinirlandirilmis olacaktir.

d) Bununla birlikte, Karadeniz kiyidasi olmayan bir ya da birkaç Devlet, bu denize, insancil bir amaçla deniz kuvvetleri göndermek isterlerse, toplami hiçbir varsayimda 8.000 tonu asmamasi gerekecek olan bu kuvvetler, isbu Sözlesmenin 13. maddesinde öngörülen ön-bildirime gerek duyulmaksizin, asagidaki kosullar içinde Türk Hükümetinden alacaklari izin üzerine, Karadeniz'e girebileceklerdir

|fıkra2 = Yukaridaki a) ve b) paragraflarinda öngörülen toplam tonaj dolmamissa ve gönderilmesi istenilen kuvvetlerle bu toplam tonaj asilmayacaksa, Türk Hükümeti, kendisine yapilmis olan istemi aldiktan sonra en kisa süre içinde bu izni verecektir; sözü geçen toplam tonaj daha önce kullanilmis bulunuyorsa ya da gönderilmesi istenilen kuvvetlerle bu toplam tonaj asilacaksa, Türk Hükümeti, bu izin isteminden, Karadeniz kiyidasi Devletleri hemen haberli kilacak ve bu Devletler, haberli kilindiklarindan yirmi-dört saat sonra bir karsi görüs öne sürmezlerse, ilgili Devletlere istemlerine iliskin olarak verdigi karari en geç kirk-sekiz saat içinde bildirecektir.[Karadeniz'e] kiyidas olmayan Devletler deniz kuvvetlerinin, Karadeniz'e bundan sonraki her girisi ancak yukaridaki a) ve b) paragraflarinda öngörülen kullanilabilir toplam tonajin sinirlari içinde yapilacaktir.

|fıkra3 = Karadeniz'de bulunmalarinin amaci ne olursa olsun, kiyidas olmayan Devletlerin savas gemileri bu denizde yirmi-bir günden çok kalamayacaklardir.

}}

{{madde

|başlık =

</ref> girismeleri, denetleme (ziyaret) hakki <ref> Fransizca metinde "droit de visite", Ingilizce metinde "right of visit and search", 1936 Türkçe çevirisinde "muayene hakki". (Çevirenler)</ref> uygulamalari ve baska herhangi bir düsmanca eylemde bulunmalari yasaktir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 =Savas zamaninda, Türkiye savasan ise, 10. maddeden 18. maddeye kadar olan maddelerin hükümleri uygulanamayacaktir; savas gemilerinin geçisi konusunda Türk Hükümeti tümüyle diledigi gibi davranabilecektir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra4 = Milletler Cemiyeti Konseyi, üçte iki çogunlukla, Türkiye'nin böyelce almis oldugu önlemlerinhakli olmadigina karar verirse, ve isbu Sözlesmenin imzacilari Bagitli Yüksek Taraflarin çogunlugu da ayni görüste olursa, Türk Hükümeti, söz konusu önlemlerle, isbu Sözlesmenin 6. maddesi uyarinca alinmis olabilecek önlemleri kaldirmayi yükümlenir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Içinde veba, kolera, sari humma, lekeli humma (typhus exanthématique) ya da çiçek hastaligi olaylari bulunan, ya da yedi günden az bir süre önce bu hastaliklar bulunmus olan savas gemileriyle, bulasik bir limandan bes kez yirmi dört saatten az bir süreden beri ayrilmis olan savas gemileri, Bogazlar'i karantina altinda geçecekler ve Bogazlar'in bulastirilmasina hiçbir olanak birakmamak için gerekli korunma önlemlerini gemideki araslarla uygulamak zorunda olacaklardir.

}}

== KESIM III. UÇAKLAR ==

{{madde

|başlık =

|fıkra2 = Öte yandana, Bogazlar'in yeniden askerlestirilmis olmasina bakilmaksizin, Türk Hükümeti, yine de Türkiye'de yürürlükte olan hava ulasimi yönetim kurallari uyarinca, Avrupa ile Asya arasinda Türk ülkesi üzerinden uçmalarina izin verilmis olan sivil uçaklara, tam bir güvenlik içinde geçmeleri için gerekli kolayliklari saglayacaktir. Bir uçus izninin verilmis oldugu durumlarda, Bogazlar bölgesinde izlenecek yol belirli dönemlerde gösterilecektir.

}}

== KESIM IV. GENEL HÜKÜMLER ==

{{madde

|başlık =

|fıkra5 = Türk Hükümeti, Bogazlar'da yabanci savas gemilerinin gidis-gelisini gösteren, ayrica ticarete ve isbu Sözlesme'de öngörülen deniz ve hava ulasimina yararli bütün bilgileri kapsayan yillik bir raporu Milletler Cemiyeti Genel Sekreterine ve Bagitli Yüksek Taraflara sunacaktir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra1 = Is bu Sözlesmenin hiçbir hükmü, Türkiye için ya da Milletler Cemiyeti'ne üye herhangi bir baska Bagitli Yüksek Taraf için, Milletler Cemiyeti Misakindan dogan haklara ve yükümlülüklere halel vermemektedir.

}}

== KESIM V. SON HÜKÜMLER ==

{{madde

|başlık =

|fıkra6 = Fransiz Hükümeti, bundan önceki fikrada öngörülen tutanakla, sonradan sunulacak onama belgelerinin sunus tutanaklarinin dogrulugu onaylanmis birer örnegini bütün Bagitli Yüksek Taraflara verecektir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra3 = Katilma, Fransiz Hükümetine yapilan bildiri tarihinden baslayarak geçerli olacaktir.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra4 = Isbu Sözlesme, isbu madde hükümlerine uygun olarak sona erdirilmis olursa, Bagitli Yüksek Taraflar, yeni bir Sözlesmenin hükümlerini saptamak üzere kendilerini bir konferansda temsil ettirmegi kabul etmektedirler.

}}

{{madde

|başlık =

|fıkra6 = Bu çogunluk, Türkiye'yi de içine alarak Karadeniz kiyidasi Bagitli Yüksek Taraflarin dörtte üçüncü kapsamak üzere hesaplanacaktir.

}}

BU HÜKÜMLERE OLAN INANÇLA, asagida adlari yazili Tamyetkili Temsilciler, isbu Sözlesmeyi imzalamislardir.

 

MONTREUX'de, yirmi Temmiz bin dokuz yüz otuz alti tarihinde onbir nüsha olarak düzenlenmistir; bu nüshalardan, Temsilcilerce mühürlenmis olan birincisi, Fransa Cumhuriyeti Hükümeti arsivlerine konulacak, öteki nüshalar da imzaca Devletlere teslim olunacaktir.

 

 

Asagida imzalari bulunan Japonya Temsilcileri, isbu Sözlesme hükümlerinin, Milletler Cemiyeti üyesi olmayan bir Devlet sifatiyla, Japonya'nin durumunu, gerek Milletler Cemiyeti Misakina göre, gerek bu Misak çerçevesi içinde yapilmis karsilikli yardim andlasmalarina göre, hiçbir biçimde degistirmedigini ve Japonya'nin özellikle 19. ve 25. maddeler hükümleri içinde bu Misak ve bu andlasmalar konusunda tam bir degerlendirme özgürlügünü elinde tuttugunu, Hükümetleri adina bildirirler.

 

== EK I. ==

 

Kütüge yazili darasiz tonajin Yapilan hizmetin niteligi (jauge nette, net register tonnage) herbir tonu üzerinden alinacak vergi ya da harçlar tutari altin-Frank(1)

 

:'''a)'''Saglik denetimi ............... 0.075

:'''b)'''Fenerler, isikli samadiralar ve geçit samandiralari, ya da baska samandiralar:

::800 tona kadar ................... 0.42

::800 tonun üstünde ............. 0.21

:'''c)'''Kurtarma hizmeti: Kurtarma sandallarini, palamar tasiyan füze istasyonlarini, sis düdüklerini, radyofarlari ve b) paragrafina girmeyen isikli samandiralarla, ayni türden baska dösemeleri (tesisleri) kapsamak üzere ... 0.10

 

 

== EK II <ref> Isbu Ek'in metinleri, 25 Mart 1936 tarihli Londra Deniz Kuvvetleri Andlaşmasından alınmıştır.</ref> ==

|fıkra3 = "Ton" (tonne) sözcügü, "metrik ton" (tonnes metriques) teriminde kullanılışı dışında, 1.016 kilogramlık (2.240 librelik) bir ton anlamına gelmektedir.

}}

{{madde

|başlık = Sınıflar

|numara = B

|fıkra1 = Hattıharp gemileri<ref>Fransizca metinde "Batiments de ligne", İngilizce metinde "Capital Ships", 1936 Türkçe çevirisinde "Hattıharp gemileri". (Çevirenler) </ref> , aşağıdaki iki alt-sınıftan birine giren su üstü savaş gemileridir:

:'''a)'''Uçak gemileri, yardımcı gemiler ya da b) alt-sınıfına giren hattıharp gemileri dışında, standard sutaşırımı [maimahreci] 10.000 tonun (10.160 metrik tonun) üstünde olan ya da 203 milimetre (8 pus) çapından büyük çaplı bir top taşıyan, su üstü gemileri;

:'''b)'''Uçak gemileri dışında, standard sutaşırımı [maimahreci] 8.000 tonun (8.128 metrik tonun) üstünde olmayan ve 203 milimetre (8 pus) çapından büyük çaplı bir top taşıyan su üstü savaş gemileri.

|fıkra2 = Uçak gemileri <ref>Fransızca metinde "batiments porte-aéronefs", İngilizce metinde "Aircraft-Carriers", 1936 Türkçe çevirisinde "Tayyare ana gemileri". (Çevirenler)

</ref> , sutaşırımı [maimahreci] ne olursa olsun, başlıca uçak taşımak ve bu uçakları denizde harekete getirmek için yapilmis ya da buna göre düzenlenmis su üstü savas gemileridir. Bir savaş gemisi başlıca uçak taşımak ve bunları denizde harekete getirmek için yapılmamışsa ya da buna göre düzenlenmemişse, bu gemiye bir inme ya da havalanma güvertesinin konulması, bu geminin, uçak gemisi sınıfına sokulması sonucunu vermez.

Uçak gemileri sınıfı iki alt-sınıfa ayrılır; şöylece:

:'''a)'''Uçakların havalanabilecekleri ya da konabilecekleri bir güverte ile donatılmış olan gemiler;

:'''b)'''Yukarıda a)paragrafında tanımlanan bir güverteyle donatılmamış olan gemiler.

|fıkra3 = Hafif su üstü gemileri <ref>Fransızca metinde "batiments légers de surface", İngilizce metinde "Light Surface Vessels", 1936 Türkçe çevirisinde "hafif su üstü gemileri". (Çevirenler).

</ref>, uçak gemileri, küçük savas gemileri ya da yardimci gemiler disinda, standard sutaşırımı [maimahreci] 10.000 tonu (10.160 metrik tonu) geçmemek üzere 100 tonun (102 metrik tonun) üstünde olan ve 203 milimetre (8 pus) çapından büyük çaplı top taşımayan su üstü savaş gemileridir.

Hafif su üstü savaş gemileri üç altı-sınıfa ayrılır; şöylece:

:'''a)'''155 milimetre (6.1 pus) çapından büyük çaplı bir top taşıyan gemiler;

:'''b)'''155 milimetre (6.1 pus) çapında büyük çaplı top taşımayan ve standard sutaşırımı [maimahreci] 3.000 tonun (3.048 metrik tonun) üstünde olan gemiler;

:'''c)'''155 milimetre (6.1 pus) çapından büyük çaplı top taşımayan ve standard sutaşırımı [maimahreci] 3.000 tonun (3.048 metrik tonun) üstünde olmayan gemiler.

 

|fıkra4 = Denizaltılar <ref> Fransızca metinde "sous-marins", İngilizce metinde "Submarines", 1936 Türkçe çevirisinde "denizalti gemileri". (Çevirenler)</ref>, denizin yüzeyi altinda gidip-gelmek üzere yapılmış bütün gemilerdir.

|fıkra5 = Küçük savaş gemileri <ref>Fransızca metinde "petis navires de combat", İngilizce metinde "Minor War Vessels", 1936 Türkçe çevirisinde "küçük muharebe gemileri". (Çevirenler)

</ref>, yardımcı gemiler dışında, standard sutaşırımı [maimahreci] 2.000 tonu (2.023 metrik tonu) geçmemek üzere, 100 tondan (102 metrik tondan) büyük olan, ancak aşağıdaki niteliklerden hiçbirini kendilerinde bulundurmayan su üstü savaş gemilerdir:

:'''a)'''155 milimetre (6.1 pus) çapında büyük çaplı bir topla donatılmış olmak;

:'''b)'''Torpil atmak için yapılmış ya da donatılmış bulunmak;

:'''c)'''20 milden çok hız sağlamak üzere yapılmış olmak;

|fıkra6 = Yardımcı gemiler <ref>Fransizca metinde "batiments auxilliaires", İngilizce metinde "Auxilary Vessels", 1936 Türkçe çevirisinde "Muavin gemiler". (Çevirenler)

</ref> , askeri donanmaya bağlı olup, standard sutaşırımı [maimahreci] 100 tondan (102 metrik tondan) büyük olan, olağanlıkla donanma hizmetinden ya da asker taşıma ya da savaşan gemilerin kullanıldıkları hizmetten başka herhangi bir hizmette kullanılan, savaşan gemi olmak üzere yapılmamış olan ve asağıdaki niteliklerden hiçbirini kendinde bulundurmayan su üstü gemileridir;

:'''a)'''155 milimetre (6.1 pus) çapından büyük çaplı bir topla donatılmış olmak;

:'''b)'''76 milimetreden (3 pustan) büyük çapta sekiz toptan çok topla donatılmış olmak;

:'''c)'''Torpil atmak üzere yapılmış ya da donatılmış olmak;

:'''d)'''Zırhlıu kaplamalarla korunmak üzere yapılmış olmak;

:'''e)'''28 mili aşan bir hıza erişmek üzere yapılmış olmak;

:'''f)'''Uçakları denizde harekete geçirmek üzere özellikle yapılmış ya da düzenlenmiş olmak;

:'''g)'''Uçak fırlatmak için, ikiden çok araçla donatılmış bulunmak.

}}

{{madde

|başlık =Yaşını Doldurmuş Gemiler

|numara = C

|fıkra1 = Asağıdaki sınıflara ve alt-sınıflara giren gemiler, yapımlarından başlayarak, aşağıda sayıları gösterilen yıllar geçince, "yaşını doldurmuş"<ref>Fransızca metinde "hors d'age", İngilizce metinde "over-age" 1936 Türkçe çevirisinde "yaşını doldurmuş". (Çevirenler)</ref> sayılacaklardır:

'''a)'''Bir hattıharp gemisi için .......... 26 yıl;

'''b)'''Bir uçak gemisi için................. 20 yıl;

'''c)'''a) ve b) alt-sınıflarından bir hafif

su üstü gemisi için:

:'''(i)'''1 Ocak 1920 den önce kızağa konulmuşsa 16 yıl

:'''(ii)'''31 Aralık 1919 dan sonra kızağa konulmuşsa................................. 20 yıl

'''d)'''c) alt-sınıfından bir hafif su üstü gemisi için ................................ 16 yıl

'''e)'''Bir denizaltı için ...................... 13 yıl

}}

== EK III. ==

{{madde

|fıkra1 = Japon donanmasının aşağıda belirtilen, yaşını doldurmuş üç okul gemisinden ikisinin Boğazlar'daki limanları birlikte ziyaretine izin verilmesi kararlaştırılmıştır.

|fıkra2 = Bu iki geminin toplam tonajı, bu durumda, 15.000 tona eşdeğerde sayılacaktır.

}}