Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982)/III. Kısım/II. Bölüm: Revizyonlar arasındaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi
Nosferatü (Tartışma | katkılar)
k 81.215.34.255 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, 3210 tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
Nosferatü (Tartışma | katkılar)
düzenleme devam edecek
1. satır:
{{Düzenle}}
 
{{Türkiye Cumhuriyeti Anayasası}}
{{Türkiye Cumhuriyeti Anayasası III}}
 
'''==İKİNCİ BÖLÜM''' - YÜRÜTME==
 
== '''=I. Cumhurbaşkanı''' ===
__NOTOC__
 
'''İKİNCİ BÖLÜM'''
 
 
== '''YÜRÜTME''' ==
 
 
 
== '''I. Cumhurbaşkanı''' ==
 
 
'''====A. Nitelikleri ve tarafsızlığı'''====
 
'''Madde 101.- '''Cumhurbaşkanı, [[Türkiye Büyük Millet Meclisi]]nceMeclisince kırk yaşını doldurmuş ve yükseköğrenim yapmış kendi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından yedi yıllık bir süre için seçilir.
 
Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri dışından aday gösterilebilmesi, Meclis üye tamsayısının en az beşte birinin yazılı önerisiyle mümkündür.
Satır 28 ⟶ 17:
Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeliği sona erer.
 
'''====B. Seçimi'''====
 
'''Madde 102.- '''Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi toplantı halinde değilse hemen toplantıya çağrılır.
Satır 38 ⟶ 27:
Seçilen yeni Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder.
 
'''====C. Andiçmesi'''====
 
'''Madde 103.- '''Cumhurbaşkanı, görevine başlarken Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde aşağıdaki şekilde andiçer:
Satır 45 ⟶ 34:
<font color="#cc0033">'''“Cumhurbaşkanı sıfatıyla, Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma, Anayasaya, hukukun üstünlüğüne, demokrasiye, Atatürk ilke ve inkılâplarına ve lâik Cumhuriyet ilkesine bağlı kalacağıma, milletin huzur ve refahı, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ayrılmayacağıma, Türkiye Cumhuriyetinin şan ve şerefini korumak, yüceltmek ve üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla yerine getirmek için bütün gücümle çalışacağıma Büyük Türk Milleti ve tarih huzurunda, namusum ve şerefim üzerine andiçerim.”'''</font>
 
'''====D. Görev ve yetkileri'''====
 
'''Madde 104.-''' Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.
Satır 51 ⟶ 40:
Bu amaçlarla Anayasanın ilgili maddelerinde gösterilen şartlara uyarak yapacağı görev ve kullanacağı yetkiler şunlardır :
 
:'''a) Yasama ile ilgili olanlar :'''
#'''Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapmak,'''
#'''Türkiye Büyük Millet Meclisini gerektiğinde toplantıya çağırmak, '''
#'''Kanunları[[Kanun|Kanunlar]]ı yayımlamak,'''
#'''Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri göndermek,'''
#'''Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,'''
#'''Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün, tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesinde iptal davası açmak,'''
#'''Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,'''
 
:'''b) Yürütme alanına ilişkin olanlar :'''
#'''Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,'''
#'''Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son vermek, '''
#'''Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek veya Bakanlar Kurulunu başkanlığı altında toplantıya çağırmak,'''
#'''Yabancı devletlere Türk Devletinin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,'''
#'''Milletlerarası andlaşmaları onaylamak ve yayımIamak,'''
#'''Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil etmek,'''
#'''[[Türk Silahlı Kuvvetleri]]ninKuvvetlerinin kullanılmasına karar vermek, '''
#'''[[Genelkurmay Başkanı]]nıBaşkanını atamak,'''
#'''Millî Güvenlik Kurulunu toplantıya çağırmak, '''
#'''[[Millî Güvenlik Kurulu]]naKuruluna Başkanlık etmek,'''
#'''Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim veya olağanüstü hal ilân etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,'''
#'''[[Kararname|Kararnameleri]] imzalamak,'''
#'''Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak,'''
#'''Devlet Denetleme Kurulunun üyelerini ve Başkanını atamak,'''
#'''Devlet Denetleme Kuruluna inceleme, araştırma ve denetleme yaptırtmak, '''
#'''Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,'''
#'''Üniversite rektörlerini seçmek, '''
 
:'''c) Yargı ile ilgili olanlar :'''
#'''Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Askerî Yargıtay üyelerini, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, Hâkimler ve SavcıIar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek.'''
#'''Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.'''
 
'''====E. Sorumluluk ve sorumsuzluk hali'''====
 
'''Madde 105.- '''Cumhurbaşkanının, Anayasa ve diğer kanunlarda Başbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmaksızın tek başına yapabileceği belirtilen işlemleri dışındaki bütün kararları, Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır; bu kararlardan Başbakan ve ilgili bakan sorumludur.
Satır 91 ⟶ 80:
Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte birinin teklifi üzerine, üye tamsayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır.
 
'''====F. Cumhurbaşkanına vekillik etme'''====
 
'''Madde 106.-''' Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, görevine dönmesine kadar; ölüm, çekilme veya başka bir sebeple Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde de yenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Cumhurbaşkanlığına vekillik eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır.
 
'''====G. Cumhurbaşkanı Genel Sekreterliği'''====
 
'''Madde 107.-''' [[Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği]]ninSekreterliğinin kuruluşu, teşkilât ve çalışma esasları, personel atama işlemleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.
 
'''====H. Devlet Denetleme Kurulu'''====
 
'''Madde 108.- '''İdarenin hukuka uygunluğunun, düzenli ve verimli şekilde yürütülmesinin ve geliştirilmesinin sağlanması amacıyla, Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak kurulan Devlet Denetleme Kurulu, Cumhurbaşkanının isteği üzerine tüm kamu kurum ve kuruluşlarında ve sermayesinin yarısından fazlasına bu kurum ve kuruluşların katıldığı her türlü kuruluşta, kamu kurumu niteliğinde olan meslek kuruluşlarında, her düzeydeki işçi ve işveren meslek kuruluşlarında, kamuya yararlı derneklerle vakıflarda, her türlü inceleme, araştırma ve denetlemeleri yapar.
 
[[Silahlı Kuvvetler]] ve yargı organları, Devlet Denetleme Kurulunun görev alanı dışındadır.
 
Devlet Denetleme Kurulunun üyeleri ve üyeleri içinden Başkanı, kanunda belirlenen nitelikteki kişiler arasından, Cumhurbaşkanınca atanır.
Satır 109 ⟶ 98:
Devlet Denetleme Kurulunun işleyişi, üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işleri, kanunla düzenlenir.
 
=== '''II. Bakanlar Kurulu''' ===
 
 
'''====A. Kuruluş'''====
 
'''Madde 109.-''' Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlardan kurulur.
Satır 121 ⟶ 110:
Bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir ve Cumhurbaşkanınca atanır; gerektiğinde Başbakanın önerisi üzerine Cumhurbaşkanınca görevlerine son verilir.
 
'''====B. Göreve başlama ve [[güvenoyu]]'''====
 
'''Madde 110.-''' Bakanlar Kurulunun listesi tam olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise toplantıya çağrılır.
Satır 127 ⟶ 116:
Bakanlar Kurulunun programı, kuruluşundan en geç bir hafta içinde Başbakan veya bir bakan tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisinde okunur ve güvenoyuna başvurulur. Güvenoyu için görüşmeler, programın okunmasından iki tam gün geçtikten sonra başlar ve görüşmelerin bitiminden bir tam gün geçtikten sonra oylama yapılır.
 
'''====C. Görev sırasında güvenoyu'''====
 
'''Madde 111.-''' Başbakan gerekli görürse, Bakanlar Kurulunda görüştükten sonra, Türkiye Büyük Millet Meclisinden güven isteyebilir.
Satır 135 ⟶ 124:
Güven istemi, ancak üye tamsayısının salt çoğunluğuyla reddedilebilir.
 
'''====D. Görev ve siyasî sorumluluk'''====
 
'''Madde 112.-''' Başbakan, Bakanlar Kurulunun başkanı olarak, bakanlıklar arasında işbirliğini sağlar ve hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetir. Bakanlar Kurulu, bu siyasetin yürütülmesinden birlikte sorumludur.
Satır 145 ⟶ 134:
Bakanlar Kurulu üyelerinden milletvekili olmayanlar; 81 inci maddede yazılı şekilde Millet Meclisi önünde andiçerler ve bakan sıfatını taşıdıkları sürece milletvekillerinin tabi oldukları kayıt ve şartlara uyarlar ve yasama dokunulmazlığına sahip bulunurlar. Bunlar Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri gibi ödenek ve yolluk alırlar.
 
'''====E. Bakanlıkların kurulması ve bakanlar'''====
 
'''Madde 113.-''' Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve teşkilatı kanunla düzenlenir.
 
Açık olan bakanlıklarla izinli veya özürlü olan bir bakana, diğer bir bakan geçici olarak [[vekil]]likvekillik eder. Ancak, bir bakan birden fazlasına vekillik edemez.
 
Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı ile Yüce Divana verilen bir bakan bakanlıktan düşer. Başbakanın Yüce Divana sevki halinde hükümet istifa etmiş sayılır.
Satır 155 ⟶ 144:
Herhangi bir sebeple boşalan bakanlığa en geç onbeş gün içinde atama yapılır.
 
'''====F. Seçimlerde Geçici Bakanlar Kurulu'''====
 
'''Madde 114.-''' Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinden önce, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları çekilir. Seçimin başlangıç tarihinden üç gün önce seçim dönemi bitmeden seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde ise, bu karardan başlayarak beş gün içinde, bu bakanlıklara Türkiye Büyük Millet Meclisi içinden veya dışarıdan bağımsızlar Başbakanca atanır.
Satır 171 ⟶ 160:
Geçici Bakanlar Kurulu seçim süresince ve yeni Meclis toplanıncaya kadar vazife görür.
 
'''====G. Tüzükler'''====
 
Madde 115.- Bakanlar Kurulu, kanunun uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere, kanunlara aykırı olmamak ve Danıştayın incelenmesinden geçirilmek şartıyla tüzükler çıkarabilir.
 
[[Tüzük]]lerTüzükler, Cumhurbaşkanınca imzalanır ve kanunlar gibi yayımlanır.
 
'''====H. Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin Cumhurbaşkanınca yenilenmesi'''====
 
 
Satır 186 ⟶ 175:
Yenilenme kararı [[Resmî Gazete]]de yayımlanır ve seçime gidilir.
 
'''====İ. [[Millî Savunma]]'''====
 
'''=====1. Başkomutanlık ve Genelkurmay Başkanlığı'''=====
 
'''Madde 117.- '''Başkomutanlık, Türkiye Büyük Millet Meclisinin manevî varlığından ayrılamaz ve Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur.
Satır 194 ⟶ 183:
Millî güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından, Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı, Bakanlar Kurulu sorumludur.
 
[[Genelkurmay Başkanı]]; [[Silahlı Kuvvetler]]inKuvvetlerin komutanı olup, savaşta Başkomutanlık görevlerini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir.
 
Genelkurmay Başkanı, Bakanlar Kurulunun teklifi üzerine, Cumhurbaşkanınca atanır; görev ve yetkileri kanunla düzenlenir. Genelkurmay Başkanı, bu görev ve yetkilerinden dolayı Başbakana karşı sorumludur.
Satır 200 ⟶ 189:
Millî Savunma Bakanlığının, Genelkurmay Başkanlığı ve Kuvvet Komutanlıkları ile görev ilişkileri ve yetki alanı kanunla düzenlenir.
 
'''=====2. Millî Güvenlik Kurulu'''=====
 
'''Madde 118.- (Değişik : 03.10.2001 – 4709/32 md.) '''<font color="#FF0000">[[Millî Güvenlik Kurulu]]; Cumhurbaşkanının başkanlığında, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Başbakan yardımcıları, Adalet, Millî Savunma, İçişleri, Dışişleri Bakanları, [[Kara]], [[Deniz]] ve [[Hava]] Kuvvetleri Komutanları ve [[Jandarma Genel Komutanı]]ndanKomutanından kurulur. </font>
 
Gündemin özelliğine göre Kurul toplantılarına ilgili bakan ve kişiler çağırılıp görüşleri alınabilir.
Satır 217 ⟶ 206:
 
 
== '''=III. Olağanüstü yönetim usulleri''' ===
 
 
'''====A. Olağanüstü halIer'''====
 
'''1. '''Tabiî afet ve ağır ekonomik bunalım sebebiyle olağanüstü hal ilânı