İş Kanunu: Revizyonlar arasındaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi
Nosferatü (Tartışma | katkılar)
düzenleme
Nosferatü (Tartışma | katkılar)
kDeğişiklik özeti yok
9. satır:
 
== BİRİNCİ BÖLÜM ==
===GENEL HÜKÜMLER ===
 
===TARİFLER ===
62. satır:
'''MADDE 6 —'''
 
:'''I.''' Bu kanunun uygulanması bakımından sanayiden sayılacak işler şunlardır :'''
 
 
79. satır:
::'''k)''' Basımevlerinde yapılan işler.
 
:'''II.''' Bu kanunun uygulanması bakımından ticaretten sayılan işler şunlardır :'''
 
::'''a)''' Ham, yarı ve tam yapılmış her çeşit bitkisel hayvani veya sınai ürün ve malların alımı ve satımı işleri,
85. satır:
::'''c)''' Denizlerde çalışan su ürünleri müstahsalları ile ilgili işler.
 
:'''III.''' Yukarıda yazılı işler dışında kalan başka bir işin kanunun uygulanması bakımında sanayi veya ticaret işlerinden sayılıp sayılmamasını belirtmeye Çalışma Bakanlığı yetkilidir.
 
===BİLDİRİMİN YAZILI OLMASI : ===
235. satır:
'''MADDE 17''' — Süresi belirli olsun veya olmasın, sürekli hizmet akitlerinde işveren aşağıda yazılı hallerde, dilerse hizmet akdini sürenin bitiminden önce veya bildirim önelini beklemeksizin feshedebilir.
 
:'''I —''' Sağlık Sebepleri :
 
::'''a)''' İşçinin kendi kasdından veya derli toplu olmayan yaşayışından yahut içkiye düşkünlüğünden doğacak bir hastalığa veya sakatlığa uğraması halinde, bu sebeple doğacak devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla sürmesi,
 
::'''b)''' İşçinin bulaşıcı veya işi ile bağdaşmayacak derecede tiksinti verici bir hastalığa tutulduğunun anlaşılması,
 
(a) fıkrasında sayılan sebepler dışında işçinin kendi kusuruna yükletilmeyen hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi hallerde işveren için hizmet akdini bildirimsiz fesih hakkı: Hastalık işçinin işyerindeki çalışma süresine göre 13 üncü maddedeki bildirim önellerini altı hafta aşmasından sonra doğar. Doğum ve gebelik hallerinde bu süre 70 inci maddedeki sürenin bitiminde başlar. Ancak, işçinin işine gidemediği süreler için ücret işlemez.
 
:'''II —''' Ahlâk ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri :
 
::'''a)''' Hizmet akdi yapıldığı sırada bu akdin esaslı noktalarından biri için gereken vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması,
 
::'''b)''' İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması,
 
::'''c)''' İşverenin evinde oturan işçinin yaşayışının o evin adabına ve usullerene uygun, veya genel ahlâk bakımından düzgün olmaması,
 
::'''ç)''' İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması veya 77'nci maddeye aykırı harekete etmesi,
 
::'''d)''' İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması,
 
::'''e)''' İşçinin, iş yerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi,
 
::'''f)''' İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki gün veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi,
 
::'''g)''' İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmaması,
 
::'''h)''' İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işverenin malı olan ve malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddelerin on günlük ücretinin tutarı ile ödeyemiyecek derecede hasara veya kayba uğratması,
 
:'''III —''' İşyerinde işçiyi bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan bir zorlayıcı sebebin ortaya çıkması.
 
===AKDİ FESİH HAKKINI KULLANMA ÖNELİ: ===
324. satır:
===ÇALIŞTIRMA ZORUNLUĞU: ===
 
'''MADDE 25''' —
'''MADDE 25''' — A) İşverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde % 3 oranında sakat kimseyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun bir işte çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il hudutları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenlerin çalıştırmakla yükümlü olduğu sakat sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.
 
'''MADDE 25A)''' — A) İşverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde % 3 oranında sakat kimseyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun bir işte çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il hudutları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenlerin çalıştırmakla yükümlü olduğu sakat sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.
 
([[572 sayılı kanun|572 sayılı KHK'nin]] 4'üncü maddesiyle değiştirilen fıkra. Geçerlilik :6.6.1997 Yürürlük : 1.1.1999) Çalıştırılacak özürlü sayısının tespitinde, Bu kanuna tabi iş yerlerinde çalışan işçilerin sayısı esas alınır. % 3'ün hesaplanmasında yarıma kadar olan kesirler dikkate alınmaz. Yarım ve daha fazla kesirler tama çıkarılır.(*)
Satır 336 ⟶ 338:
Çalıştırılacak sakatların nitelikleri, hangi işlerde çalıştırılabilecekleri, bunların işyerlerinde genel hükümler dışında bağlı olacakları özel ve ücret şartları ile İş ve İşçi Bulma Kurumu tarafından sakatların mesleğe yönetilmeleri, mesleki yönden işverenlerce nasıl işe alınacakları bir tüzükle düzenlenir.
 
'''B)''' İşverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde ( 4382 sayılı Kanun'un 2'nci maddesiyle değiştirilen oranlar. Yürürlük:21.10.1998) % 3 oranında eski hükümlüyü mesleklerine uygun bir işte çalıştırmakla yükümlüdürler.(**)
 
Çalıştırılacak eski hükümlü sayısının tespitinde, daimi işçi sayısı esas alınır. ( 4382 sayılı Kanun'un 2'nci maddesiyle değiştirilen oranlar. Yürürlük:21.10.1998) % 3'ün hesaplanmasında yarıma kadar olan kesirler dikkate alınmaz. Yarım ve daha fazla olanlar tama iblağ edilir.(**)
Satır 497 ⟶ 499:
===HAFTA ARASINDA HAFTA TATİLİ: ===
 
'''MADDE 43''' — 394 sayılı [[Hafta Tatili Kanunu]]nun 1,4,5,6 ncı maddeleri veya 16.9.1960 gün ve [[79 sayılı kanun|79 sayılı Kanunun]] 6 ncı maddesi gereğince hafta tatilinden istisna olunan işyerlerinde çalışan işçilere haftanın diğer bir gününde hafta tatili verilmesi mecburi olup o güne ait gündelikleri aynı esaslara göre bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.
 
===GEÇİCİ İŞGÖRMEZLİK:===
Satır 909 ⟶ 911:
 
 
([[3199 sayılı kanun|3199 Sayılı Kanunun]] 1 inci Maddesiyle eklenen fıkra)
 
Ancak, işverenlerden bu hizmetlerle ilgili masraflar alınabilir.
Satır 932 ⟶ 934:
 
'''MADDE 87''' — İş ve İşçi Bulma Kurumunun aracılığı ile iş bulmuş olan işçilerin çalışacakları yerlere topluca gidişleri sırasında mümkün olan kolaylıklar öncelikle ele alınır.
 
== YEDİNCİ BÖLÜM ==
 
===İŞ HAYATININ DENETİM VE TEFTİŞİ ===
Satır 999 ⟶ 1.003:
 
===GENEL HÜKÜMLRE İLİŞKİN CEZALAR : ===
'''MADDE 97''' — ([[3493 sayılı kanun|3493 Sayılı Kanunun]] 16 ncı maddesiyle değişen şekli.) Bu Kanunun 3'üncü maddesi hükmüne aykırı davrananlardan; beş işçiye kadar (beş işçi dahil) işçi çalıştıranlara yüzbin lira, daha fazla işçi çalıştıranlara üçyüzbin lira para cezası verilir.
 
Bu para cezasının kesinleşmesinden sonra suçun tekrar işlenmesi halinde yukarıda yazılı para cezaları yarısı oranında artırılarak uygulanır.
Satır 1.005 ⟶ 1.009:
===HİZMET AKDİNE İLİŞKİN CEZALAR : ===
 
'''MADDE 98''' — ([[4393 sayılı kanun|4393 Sayılı Kanunun]] 17 nci maddesiyle değişen şekli.) Bu Kanunun;
 
 
 
'''A)'''
 
9' uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen hizmet akdini yazılı olarak yapmayan ve ikinci fıkrada sözü edilen belgeyi vermeyen,
Satır 1.019 ⟶ 1.023:
Beş işçiye kadar (beş işçi dahil) işçi çalıştıran işveren veya vekiline yüzbin lira, daha fazla işçi çalıştıranlara üçyüzbin lira para cezası, tekrarı halinde belirtilen bu cezalar iki kat olarak verilir.
 
'''B)''' 24' üncü maddesindeki hükümlere aykırı olarak işçi çıkaran veya işyerine yeni işçi alan işveren veya vekiline içten çıkardığı veya işe aldığı her işçi için beşyüzbin lira para cezası verilir.
 
'''C)''' ([[4382 sayılı kanun|4382 sayılı Kanun]] 3'üncü maddesiyle değiştirilen bent.Yürürlük:24.10.1998) 25'inci maddedeki hükümlere aykırı hareketle sakat ve eski hükümlü çalıştırmayan işveren veya vekiline çalıştımadığı her sakat ve eski hükümlü ve çalıştımadığı her ay için yetmiş milyon lira para cezası verilir. 25'inci maddede öngörülen kontenjanların üstünde sakat ve eski hükümlüler için 506 Sayılı [[Sosyal SgortalarSigortalar Kanunu]]'na göre ödemeleri gereken işveren sigorta prim hisselerinin yüzde ellisini kendileri, yüzde ellisini de hazine öder.
 
===ÜCRETE İLİŞKİN CEZALAR :===
 
'''MADDE 99''' — ([[3493 sayılı kanun|3493 Sayılı Kanunun]] 18 inci maddesiyle değişen şekli.)
 
'''A)''' İşçinin bu Kanundan veya toplu iş sözleşmesinden veya hizmet akdinden doğan ve 26' ncı maddede belirtilen ücretini süresi içinde kasten; ödemeyen veya noksan ödeyen işveren veya işveren vekiline bu durumda bulunan her işçi için üçyüzbin lira para cezası verilir.
 
'''B)'''
B) (1) — 30' uncu maddede yazılı ücrete ilişkin hesap pusulalarını işçiye vermeyen, 31'inci maddede gösterilen tutardan fazla olarak işçi ücretlerinden zarar karşılığı kesinti yapan veya zarar yapmaksızın işten çıkan işçiye tazminatını iade etmeyen veya mahsup yaptığı halde istek üzerine hesap ve belgeleri göstermeyen, 32 nci maddede belirtilen sebepler dışında işçiye ücret kesitisi cezası kesen yahut bu paraları aynı bentte gösterilen sebepler dışında işçiye ücret kesintisi cezası kesen yahut bu paraları aynı bentte gösterilen sürede bu hesaba yatırmayan işveren veya işveren vekiline ikiyüzbin lira para cezası verilir,
 
B) :'''(1)''' — 30' uncu maddede yazılı ücrete ilişkin hesap pusulalarını işçiye vermeyen, 31'inci maddede gösterilen tutardan fazla olarak işçi ücretlerinden zarar karşılığı kesinti yapan veya zarar yapmaksızın işten çıkan işçiye tazminatını iade etmeyen veya mahsup yaptığı halde istek üzerine hesap ve belgeleri göstermeyen, 32 nci maddede belirtilen sebepler dışında işçiye ücret kesitisi cezası kesen yahut bu paraları aynı bentte gösterilen sebepler dışında işçiye ücret kesintisi cezası kesen yahut bu paraları aynı bentte gösterilen sürede bu hesaba yatırmayan işveren veya işveren vekiline ikiyüzbin lira para cezası verilir,
(2) —33'üncü maddede belirtilen komisyonun tespit ettiği asgarî ücretleri işçiye ödemeyen veya noksan ödeyen, 34'üncü maddede sözü edilen sebepler dolayısıyla çılışmayan işçiye yarım ücret ödemeyen, 35 inci maddede yazılı şartlar dışında fazla çalışma yaptıran veya aynı maddede gösterilen fazla çalışma ücretini ödemeyen veya noksan veya 36 ve 37 nci maddelardeki hükümlere aykırı ödeyen 38, 41, 42, 43, 47 ve 54 üncü maddelerdeki şartlar ve usullere uymayarak bu maddelerde gösterilen ücretleri ödemeyen veya noksan ödeyen işveren veya vekiline beşyüzbin lira para cezası verilir.
 
:'''(2)''' —33'üncü maddede belirtilen komisyonun tespit ettiği asgarî ücretleri işçiye ödemeyen veya noksan ödeyen, 34'üncü maddede sözü edilen sebepler dolayısıyla çılışmayan işçiye yarım ücret ödemeyen, 35 inci maddede yazılı şartlar dışında fazla çalışma yaptıran veya aynı maddede gösterilen fazla çalışma ücretini ödemeyen veya noksan veya 36 ve 37 nci maddelardeki hükümlere aykırı ödeyen 38, 41, 42, 43, 47 ve 54 üncü maddelerdeki şartlar ve usullere uymayarak bu maddelerde gösterilen ücretleri ödemeyen veya noksan ödeyen işveren veya vekiline beşyüzbin lira para cezası verilir.
(3) — 48'inci maddede gösterilen yüzdelerin hesabına ait usullere uymayan, 52' nci maddenin son fıkrasında belirtilen ücretsiz ilave izni vermeyen veya ücretli izin kullanan işçiye peşin olarak bu izne ait ücretini ödemeyen veya 56'ncı maddedeki hak edilmiş izni kullanmadan hizmet akdinin feshi halinde bu izne ait ücreti ödemeyen, 57 nci maddede belirtilen yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden veya 60 ıncı maddede sözü edilen sebepler dolayısıyla işçi ücretinden indirme yapan işveren veya işveren vekiline bir milyon lira para cezası verilir.
 
:'''(3)''' — 48'inci maddede gösterilen yüzdelerin hesabına ait usullere uymayan, 52' nci maddenin son fıkrasında belirtilen ücretsiz ilave izni vermeyen veya ücretli izin kullanan işçiye peşin olarak bu izne ait ücretini ödemeyen veya 56'ncı maddedeki hak edilmiş izni kullanmadan hizmet akdinin feshi halinde bu izne ait ücreti ödemeyen, 57 nci maddede belirtilen yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden veya 60 ıncı maddede sözü edilen sebepler dolayısıyla işçi ücretinden indirme yapan işveren veya işveren vekiline bir milyon lira para cezası verilir.
 
===İŞİN DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN CEZALAR : ===
Satır 1.079 ⟶ 1.085:
===SON HÜKÜMLER ===
 
'''MADDE 109''' — Yürürlükten kaldırılan 3008 sayılı İş Kanununun 13'üncü maddesi hükümleri haklarında uygulanmayanlar için, Kanunun 14'üncü maddesinde sözü geçen kıdem tazminatı hakkı bu Kanunun yürürlüğe giriş tarihinden itibaren başlar.
'''MADDE 110''' — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği günden başlayarak :
 
:'''A)''' [[3008 sayılı kanun|3008 sayılı Kanun]] ve bu Kanunu değiştiren; [[3516 sayılı kanun|3516]], [[3612 sayılı kanun|3612]], [[5518 sayılı kanun|5518]], [[5868 sayılı kanun|5868]], [[6298 sayılı kanun|6298]], [[7284 sayılı kanun|7284]], [[7285 sayılı kanun|7285]] sayılı kanunlar.
:'''B)''' [[5837 sayılı kanun|5837 sayılı Kanun]] ve bu Kanunu değiştiren; [[6734 sayılı kanun|6734 sayılı Kanun]],
:'''C)''' [[6032 sayılı kanun|6032 sayılı Kanun]],
:'''Ç)''' [[7467 sayılı kanun|7467 sayılı Kanun]],
:'''D)''' [[1061 sayılı kanun|1061 sayılı Kanun]],
:'''E)''' [[1225 sayılı kanun|1225 sayılı Kanun]],
:'''F)''' [[1246 sayılı kanun|1246 sayılı Kanun]],
:'''G)''' [[5953 sayılı kanun|5953 sayılı Kanunu]] değiştiren [[6253 sayılı kanun|6253 sayılı Kanun'un]] ek 2'nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
 
 
'''EK MADDE 1''' — (22.2.1979 gün ve 3184 sayılı Kanunla eklenmiştir.) (*) Bu Kanun'un 5'inci maddesinin (e) fıkrasında sözü geçen kaloriferli konut kapıcıları ile çalışmasını ayni işverene veya aynı konuta hasreden konut kapıcılarının işvereni konutun maliki veya ortaklarıdır.
 
Konut yöneticisi işveren vekili olup, mali sorumluluklar işverene ait olmak üzere, yargı uyuşmazlıklarında ve bu Kanun'un uygulanması bakımından işverenin temsilcisidir.
Satır 1.102 ⟶ 1.109:
(*) İş Kanununa çeşitli kanunlarla eklenen ek ve geçici maddeler, 1.2.1989 tarih ve 3520 sayılı Kanunla yapılan numaralandırmaya uygun şekilde yeniden sıralanmıştır.
 
'''EK MADDE 2''' — ( 5.5.1981 gün ve 2457 sayılı Kanunla eklenmiştir.) Kanuna veya kanunun verdiği yetkiye dayanılarak kurulan kurum ve kuruluşların, haklarında 1475, 854, 5953 ve 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmayan personeli ile kamu kuruluşlarında sözleşmeli olarak istihdam edilenlere mevzuat veya sözleşmelerine göre kıdem tazminatı niteliğinde yapılan ödemeler kıdem tazminatı sayılır ve bu kanun'un 14 üncü maddesindeki esaslara ve miktara göre ödenir.
 
Bu maddeye aykırı hareket edenler hakkında da 98 inci maddenin ilgili hükmü uygulanır.
 
'''EK MADDE 3''' — (3528 sayılı Kanunun 2. maddesiyle eklenmiştir.) 5 inci maddenin birinci fıkrasının 2 numaralı bendi ile 5 numaralı bendinde sayılan işyerlerinde çalışan işçiler hakkında 26, 28, 41 ve 32 nci madde hükümleri uygulanır. Bu maddelere muhalefet halinde ilgililer hakkında muhalefete ilişkin ceza hükümleri tatbik edilir.
 
'''GEÇİCİ MADDE 1''' —
 
GEÇİCİ MADDE 1 — '''A)''' İptal edilen 931 sayılı Kanun'un Geçici 1 inci maddesine göre halen yürürlükte bulunan tüzük ve yönetmeliklerin bu Kanun hükümlerine aykırı olmayan hükümleri yenileri çıkarılıncaya kadar yürürlükte kalır.
 
'''B)''' Bu Kanun'un yürürlüğe girmesinden önce 3008 sayılı Kanun'a göre Mahalli Asgari Ücret Tespit Komisyonları'nca alınıp da henüz kesinleşmemiş bulunan kararlarla bunlara ilişkin her türlü işlemler durdurulur.
 
'''C)''' İptal edilen 931 sayılı Kanun'a göre alınmış bulunan asgari ücret kararı bu Kanun'un 33'üncü maddesine göre yeniden tespit yapılıncaya kadar yürürlükte kalır.
 
'''Ç)''' İptal edilen 931 sayılı Kanun'un 109'uncu maddesinden doğan kıdem tazminatı hakkı saklıdır.
 
'''D)''' Bu Kanun'da sözü geçen yönetmelikler üç ay içinde, tüzükler Kanun'un yürürlük tarihinden başlayarak en geç bir yıl içinde hazırlanır ve tüzük tasarıları Danıştay'a tevdi tarihinden itibaren en geç iki ay içinde tetkik edilerek karara bağlanır.
 
'''GEÇİCİ MADDE 2''' — Bu Kanun yürürlüğe girdiği tarihte iptal edilen 931 sayılı Kanun'un geçici 2'nci maddesine göre bildiride bulunanlar bulunanlar için yeniden bildirme mecburiyeti yoktur.
 
'''GEÇİCİ MADDE 3''' — Bu Kanun yürürlüğe girmeden önce 3008 sayılı İş Kanun'u kapsamında olan işyerlerinde, anılan Kanun'un değişik 29'uncu maddesine uyularak yapılmış olan iç yönetmeliklerde yer alan veya iş ihtilafları yahut hakem heyetleri kararıyla veya sair şekillerde kesinleşmiş olup yürürlükte bulunan iş şartları ile iş düzeni ve sosyal yardımların uygulanmasına toplu iş sözleşmesi veya hizmet akitleriyle yeni iş şartları kuruluncaya kadar devam olunur.
"https://tr.wikisource.org/wiki/İş_Kanunu" sayfasından alınmıştır