Çeçen İçkerya Cumhuriyeti Anayasası
Giriş değiştir
Çeçen Cumhuriyeti halkı; Tanrının iradesiyle, Çeçen halkının istekleri doğrultusunda, hümanizm ideallerini rehber edinerek ve sosyal adalete dayanan bir toplum kurmak amacıyla, şimdiki ve gelecek kuşaklar karşısında büyük sorumluluk bilinciyle, tüm milletlerin ve halkların hak ve çıkarlarına saygı duyarak; Çeçen Cumhuriyeti’ni bağımsız devlet ve dünya devletler camiasının eşit haklara sahip üyesi ilan ederek; bu Anayasa’yı kabul etmekte ve onu ileride toplumun ve devletin esas kanunu olarak tanımaktadır.
1.BÖLÜM: ANAYASAL DÜZENİN TEMELLERİ değiştir
Madde 1: Çeçen Cumhuriyeti, Çeçen halkının kendi kaderini belirlemesi sonucunda kurulmuş olan, egemen ve bağımsız demokratik hukuk devletidir. Kendi toprakları ve milli varlıkları üzerinde üst merci hakkına sahiptir; dış ve iç politikalarını bağımsız olarak belirler; kendi sınırları içerisinde üst hukuk niteliği taşıyan anayasa ve yasaları kabul eder. Çeçen Cumhuriyeti’nin devlet egemenliği ve bağımsızlığı; bölünmez ve değiştirilemez olup, devlet organlarının yetkilerine dahil değildir.
Madde 2: Çeçen Cumhuriyeti halkı, devlet genelinde egemenliğin tek kaynağıdır. Halk, kendine ait olan egemenlik hakkını doğrudan ve kendisi tarafından oluşturulan yasama, yürütme ve yargı erkini temsil eden organlar tarafından, keza kendi yöne- tim organları aracılığıyla gerçekleştirir.
Halkın herhangi bir kısmı, herhangi bir kuruluş ve kişi, devlet egemenliğini kendi eline alamaz. Egemenliğin yasal olmayan yollardan gasp edilişi, en ağır suçtur. Temsil organlarına seçimler; genel, eşit ve direkt seçim hakkı doğrultusunda yapılmakta olup, adaylar hür olarak tespit edilmekte ve ses verme gizli yapılmaktadır. Herhangi bir seçilmiş organın veya görevli kişinin yetki süresi, keza yürütme ve yasama organlarının oluşturulma kuralları, Anayasa ve yasalar tarafından tespit edilmektedir.
Madde 3: İnsan; devlet politikasının en yüksek değeri ve başlıca amacıdır. Çeçen Cumhuriyeti, insan haklarını tanır ve bunlara karşı saygılıdır; kişinin hür bir şekilde gelişmesi için eşit imkanlar temin etmektedir; sosyal adaleti ve kişinin güvenliğini teminat altına almaktadır.
Çeçen Cumhuriyeti’nde; insan hakları, uluslararası hukukun genel kabul gören ilke ve normlarına uygun olarak temin edilmektedir.
Madde 4: Devlet, onun organları ve görevli kişiler, ayrı ayrı zümrelere değil, bir bütün olarak topluma hizmet vermektedir. Devlet, Çeçen Cumhuriyetindeki tüm sosyal zümre ve grupların, millet ve halkların; sosyal adalet, sivil anlaşma ve barış ortamında bütünleşmesine imkan sağlamaktadır. Çeçen Cumhuriyetinde; demokrasi, siyasi ve ideolojik çoğulculuk esasında gerçekleştirilmektedir.
4. Madde devamı bot korumasını geçmek için sonra eklenecektir
Madde 5: Devlet, onun tüm organları ve görevli kişiler; hukuk ve anayasal düzene bağlıdır.
Çeçen Cumhuriyeti’nde; Anayasa ve yasaların, diğer normlayıcı akitler karşısında üstünlüğü temin edilmektedir. Anayasa hükümlerine ters düşen yasalar ve diğer hukuki akitlerin, yasal geçerliliği bulunmamaktadır. Resmi şekilde yayınlanarak, toplumun dikkatine sunulmayan normlayıcı akitler, vatandaşları bağlamaz ve mahkemelerce uygulanmaz. Anayasa normları, direkt olarak uygulanmaktadır.
Çeçen Cumhuriyeti’nde; yasama, yürütme ve yargı erki kendi aralarında ayrılmış olup; karşılıklı ilişki halinde ve birbirini tamam- layarak kendi yetki alanlarında bağımsız olarak faaliyet göstermektedir.
Madde 6: Çeçen Cumhuriyeti, dış politika alanında; halkların hak ve özgürlüklerine saygı göstermekte, uluslararası hukukun genel kabul gören ilke ve esaslarına dayanmaktadır. Çeçen Cumhuriyeti; evrensel insani değerlere dayandırılan, genel ve adil barıştan ve tüm ülkeler arasında karşılıklı çıkarlara dayalı sıkı işbirliğinden yanadır.
Hukukun üstünlüğüne dayandırılan uluslararası camianın genişletilmesinden yana olan Çeçen Cumhuriyeti; uluslararası kuruluşlara, kolektif güvenlik sistemlerine ve devletlerarası oluşumlara üye olabilir.
Madde 7: Kitle iletişim araçlarına sansür uygulanmaz. Bu araçlar, kendi faaliyetlerini açıklık ortamında yürütmekte olup, Anayasa ve yasaların ihlali durumunda sorumluluk taşımaktadırlar.
Kitle iletişim araçlarının; devlet organları, toplumsal örgütler, siyasi partiler, gruplar ve şahıslar tarafından tekelleştirilmesine müsaade edilmemektedir. Kitle iletişim araçlarının kuruluş prosedürü, bunların hak ve yükümlülükleri, keza sorumlulukları, yasa tarafından belirlenmektedir.
Madde 8: Çeçen Cumhuriyeti’nde; vatandaşların ve emekçi kolektiflerinin ekonomik bağımsızlığı, değişik mülkiyet şekilleri ve bunların hukuki açıdan eşit bir şekilde korunması garanti edilmektedir. Toplum çıkarlarından hareket eden yasa; vatandaşların ve emekçi kolektiflerin ekonomik faaliyetler alanında serbestlik sınırlarını tespit etmektedir.
Madde 9: Cumhuriyet (sınırları içinde) mülkiyet; özel ve kamu olmak üzere ikiye bölünmüştür.
Toprak, yerin altı, hava mekanı, sular, bitki ve hayvanlar alemi doğal durumları itibariyle; Çeçen Cumhuriyeti halkının bölünmez zenginliğini oluşturmaktadır. Bunların, kullanım ve mülkiyet amacıyla, vatandaşlara, işletmelere, kurum ve kuruluşlara verilmesi, toplumsal ihtiyaç ve çıkarlar dikkate alınarak yasalara uygun bir şekilde gerçekleştirilecektir. Mülkiyet cins ve şekillerinin hukuki düzeni, yasalarca belirlenmektedir.
Madde 10: Çeçen Cumhuriyeti vatandaşlarının özel mülkiyeti; onların özel malvarlığı olup, kendi istekleri doğrultusunda tasarruf edilmektedir.
Bir kişiye veya bir grup kişiye ait olan özel işletmelerin çalışması, yasalara uygun olarak gerçekleştirilecektir. Yasa; toplum çıkarları doğrultusunda, özel girişimcilik faaliyetleri ile ilgili bazı alanları
2. BÖLÜM: VATANDAŞLARIN HAK, ÖZGÜRLÜK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ değiştir
3. BÖLÜM: DEVLET İKTİDAR VE YÖNETİM SİSTEMİ değiştir
4. BÖLÜM: SEÇİM SİSTEMİ değiştir
5. BÖLÜM: YEREL YÖNETİM ORGANLARI değiştir
Madde 89: Yerel yönetim, temsil ve yürütme organları tarafından, keza doğrudan demokrasi uygulamaları ile gerçekleştirilmektedir. Yerel yönetim organlarının adları, yasalarca tespit edilmektedir.
Madde 90: Yerel yönetim organları kendi yetki sınırları dahilinde; Çeçen Cumhuriyeti Anayasa ve yasaları çerçevesinde, devlet organlarından bağımsız olarak hareket etmektedirler.
Madde 91: Yerel yönetim temsil organları, söz konusu bölgede, başlıca yerel iktidar organlarıdır.
Madde 92: Yerel yönetim organları; kendi bütçelerini oluşturur, onaylar ve uygular. Yerel yönetim organlarının varlıkları, bütçe varlıkları dahil, müsadere edilemez.
Madde 93: Vatandaşlar; yerel yönetim organlarının karar ve hareketlerini, buralarda görevli olan kişileri, mahkemelere şikayet etme hakkına sahiptir.
6. BÖLÜM: YARGI değiştir
7. BÖLÜM: KANUN VE HUKUK DÜZENİNİN KORUNMASI değiştir
8. BÖLÜM: SON HÜKÜMLER değiştir
Madde 114: Çeçen Cumhuriyetinin başkenti Grozny şehridir. Çeçen Cumhuriyeti’nin sembolleri: devlet bayrağı ve Çeçen Cumhuriyeti arması, yasalarca belirlenmektedir.
Çeçen Cumhuriyeti marşı, Çeçen Cumhuriyeti Parlamentosu’nun kararıyla onaylanmaktadır.
Madde 115: Çeçen Cumhuriyeti Anayasası; Çeçen Cumhuriyeti Parlamentosu’nun toplam üye sayısının 2/3’sinin oyları doğrultusunda kabul edilebilir veya değişiklik yapılabilir.
Anayasa değişikliği konusunda öneri, kendilerine bu Anayasa ile yasama girişiminde bulunma hakkı tanınmış olan kişiler tarafından sunulabilir.
Madde 116: Anayasa, Çeçen Cumhuriyeti parlamentosu tarafından kabul edildiği gün yürürlüğe girer.